Groene daken en wilde tuinen: hoe Amsterdammers hun stad vergroenen

AMSTERDAM – In steeds meer buurten in Amsterdam verschijnen groene daken, geveltuinen en kleine stadsoases. Wat begon als losse bewonersinitiatieven, ontwikkelt zich nu tot een zichtbare groene beweging. In een stad die te maken heeft met hittestress, wateroverlast en een groeiende behoefte aan leefkwaliteit, blijken deze lokale ingrepen van grote waarde.

Rol van de gemeente

De gemeente Amsterdam speelt hier actief op in met stimuleringsregelingen zoals de subsidie voor groene daken en het programma Rainproof, dat bewoners en organisaties aanmoedigt om de stad klimaatbestendiger te maken. In 2024 werden er ruim 800 aanvragen goedgekeurd voor groene daken en geveltuinen – bijna een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor.

“We zien dat bewoners zelf steeds vaker het initiatief nemen,” zegt een woordvoerder van de gemeente. “Niet alleen vanwege duurzaamheid, maar ook om hun directe leefomgeving aangenamer te maken.”

In de praktijk

In de praktijk levert dat uiteenlopende projecten op. Zo is op het dak van de voormalige Bijlmerbajes een uitgestrekte stadsboerderij aangelegd, waar kruiden, groenten en bloemen worden geteeld. In Oud-West heeft een groep bewoners een vergeten binnenterrein omgevormd tot een vlindertuin, met inheemse planten en insectenhotels. Ook in wijken als IJburg, De Baarsjes en Nieuw-West zijn tientallen daken vergroend in samenwerking met VvE’s en woningcorporaties.

De voordelen van deze initiatieven zijn meervoudig. Groene daken houden regenwater langer vast, verminderen hitte in de stad en dragen bij aan biodiversiteit. Daarnaast hebben ze een positief sociaal effect: bewoners werken samen aan hun straat of complex en raken meer verbonden met hun omgeving.

De uitdagingen

Toch blijven er uitdagingen. In dichtbebouwde wijken zoals de binnenstad zijn veel daken technisch ongeschikt of beschermd. De gemeente onderzoekt momenteel hoe bij nieuwbouw en renovatie standaard vergroening kan worden meegenomen, mogelijk zelfs als vereiste.

Terwijl de stad groeit en de gevolgen van klimaatverandering zichtbaarder worden, laten Amsterdammers zien dat vergroening niet altijd groots hoeft te zijn. Juist in de kleine, collectieve gebaren ligt de kracht van de verandering.